X: n. vagus

Het lichaam en zijn verschillende functies moeten we als geheel bekijken. Een belangrijk concept is de samenhang tussen darmgezondheid en algemene gezondheid. Deze samenhang kunnen we op vele manieren bekijken. Ze staan onder invloed van gelijke hormonen en worden gevoed door hetzelfde bloed en voedingsstoffen. De nervus vagus vormt ook een duidelijke anatomische link tussen beide.

Locatie

De nervus vagus is de tiende hersenzenuw en een van de langste zenuwen in het lichaam. Het is een cruciaal onderdeel van het autonome zenuwstelsel, dat de onvrijwillige lichaamsfuncties reguleert. Deze zenuw vertrekt vanuit de hersenstam, loopt door de nek en vertakt naar verschillende organen in de borst en buik.

De hersen-darmenverbinding

De nervus vagus speelt een rol bij het verschaffen van feedback over wat er speelt in het lichaam terug aan de hersenen. Deze zenuw controleert verschillende onvrijwillige lichaamsfuncties, waaronder hartslag, spijsvertering en ademhalingssnelheid. Wanneer ze geactiveerd wordt helpt de nervus vagus de hartslag te vertragen, de spijsvertering te bevorderen en energie te besparen. U kan zich voorstellen wat het effect van remming van deze zenuw in stress situaties doet, denk bijvoorbeeld aan het korte termijn effect van transport op de vertering.

Ter hoogte van het maagdarmstelsel is de nervus vagus betrokken bij het regelen van verschillende aspecten van de spijsvertering, waaronder de afgifte van spijsverteringsenzymen en de beweging van voedsel door het maagdarmkanaal. De nervus vagus speelt dus een cruciale rol in de communicatie tussen de hersenen en het maagdarmstelsel.

Hofflund syndroom

Een bekend ziektebeeld is het Hofflund syndroom. Hierbij zien we dat een kalf wat eerder heel ernstige longproblemen had chronisch gaat oplopen omdat schade aan de n. vagus ter hoogte van de longen de aansturing van het spijsverteringskanaal verstoord.

Immuunrespons

Activering van de nervus vagus wordt geassocieerd met ontstekingsremmende effecten. De zenuw kan invloed uitoefenen op de immuunrespons en ontstekingen reguleren. Dus dezelfde zenuw die een positief effect heeft op het maagdarmkanaal doet dat ook op gebied van ontstekingsremming.

Conclusie

De n. vagus staat centraal in de bidirectionele communicatie tussen de hersenen en vertering. Hierdoor staat ze centraal in het handhaven van homeostase en algemene gezondheid. Dit heet de hersen-darmenverbinding. De n. vagus is een mooi voorbeeld van hoe darmgezondheid en algemene gezondheid met elkaar verbonden zijn.

PS: bij de mens suggereren onderzoeken dat de nervus vagus een rol kan spelen bij het beïnvloeden van de gemoedstoestand en geestelijke gezondheid. Technieken die de nervus vagus stimuleren, zoals diepe ademhalingsoefeningen, worden onderzocht als mogelijke interventies bij aandoeningen zoals angst en depressie.