F2447789-3359-49C8-BA40-E2C2EB8B5592

Nieuwsbrief maart 2011: gewrichtsontsteking

Grote ergernis voor dierenarts en veehouder

Gewrichtsontstekingen treden frequent op bij kalveren en de behandelingen hebben vaak niet het gewenste resultaat. Het kalf ondervindt hier vaak duidelijk last en hinder van. Dit maakt gewrichtsontstekingen tot een grote ergenis voor zowel de veehouder als de dierenarts.

Gewrichtsontstekingen kunnen bij een kalf aan een of meerdere gewrichten ontstaan. De aangetaste gewrichten zijn vaak warm, gezwollen en pijnlijk. Verder kan het kalf als gevolg van een gewrichtsonsteking minder alert zijn (vaker liggen) en een verminderde eetlust hebben. Het kalf kan een verhoogde temperatuur hebben als gevolg van een ontsteking.

Oorzaken

Gewrichtsontstekingen kunnen diverse oorzaken hebben en enkele hebben we reeds in eerdere nieuwsbrieven al besproken. In deze nieuwsbrief zullen we dan ook niet alle oorzaken van een gewrichtsontsteking bespreken. Gewrichtsontstekingen kunnen veroorzaakt worden door o.a.:

  • Kneuzingen: Door verstappen, vaak steriele ontstekingen of bloeduitstorting, welke na een juiste behandeling vaak weer verdwijnen. Indien het gewricht niet teveel beschadigd is zowel door de kneuzing als door de opruimactie van het lichaam.
  • Verwondingen: Een vreemd voorwerp het gewricht heeft beschadigd en daar tot een ontsteking lijdt
  • Bacterieel: Bekende verwekkers van gewrichtsontstekingen bij kalveren (vaak na een sepsis=bloedvergiftiging) zijn Mycoplasmata, Pasteurella ssp., Salmonella spp., E. coli en Actinomyces pyogenes. Bij kalveren treedt er naast een gewrichtsontsteking vaak ook een ontsteking van het omliggende bot en beenmerg op. De prognose is afhankelijk van de gewrichtsaantasting en botveranderingen en de het daarmee gepaard gaande functieverlies van het gewricht. (Hieronder valt o.a. de tijdstip van de toegepaste behandeling en de reaktie op de behandeling.)
  • Immuun-gemedieerd: Hieronder vallen overgevoeligheden arthritis geassocieerd met chronische infecties. Bij immuun gemedieerde ontstekingen vormt het lichaam afweerstoffen die binden aan antigenen(=stoffen die het lichaam als “niet-eigen” bestempeld, zoals bijvoorbeeld bacteriën en virussen). Hierdoor worden complexen gevormd die vast kunnen lopen. De complexen hebben voorkeurslocaties waaronder de gewrichten en hier een ontsteking veroorzaken. Deze gewrichtsontstekingen  kunnen verdwijnen indien er niet teveel beschadigd is en de oorzaak wordt achterhaald en weggenomen.
  • Voedingstekorten/voedingsovermaat: Bijvoorbeeld tekort aan essentiële eiwitten en vitaminen/mineralen
  • Dysbacteriose

Tijdsgebonden kan er ook vaak al iets gezegd worden over de oorzaak:

  • Vanuit ontstekingen aan de navel kunnen gewrichtsontstekingen ontstaan. Deze ontstekingen treden vaak reeds op jonge leeftijd (dus kort na binnenkomst, vooral in de eerste week na opzet) op. Vandaar dat een goede navelcontrole van belang is. Zie ook de nieuwsbrief navelontsteking.
  • Zoals bij velen al bekend kan na longontsteking (vaak vanaf 3weken tot 7-8 weken na opzet) ten gevolge van een evt. aanwezige sepsis(=bloedvergiftiging) ook een gewrichtsontsteking ontstaan. Denk hierbij aan bijv. Mycoplasmata
  • In de gehele periode kunnen er ontstekingen aan de gewrichten ontstaan ten gevolge van een aanwezige (chronische) penswandontsteking. Deze ontsteking van de penswand kan ontstaan door een acute, subacute of chronische pensverzuring. Hierdoor kunnen de veroorzakers of de immuuncomplexen.
  • Verder kunnen er in de gehele periode op het bedrijf bij kalveren ontstekingen aan de gewrichten ontstaan door bijv.Salmonella spp.

(be)handeling

Bij het signaleren van een gewrichtsontsteking is een directe en juiste therapie voor een gunstig resultaat van belang. Een juiste therapie bestaat in ieder geval uit het afzonderen van het kalf in een ziekenboeg op stro of in een hok waar een rubbermat aanwezig is. Indien oorzaak niet bacterieel is, heeft antibiotica weinig toegevoegde waarde.

Verder moet men denken aan een behandeling met ontstekingsremmers en vaak een breedwerkend antbioticum met een voldoende lange behandelduur. Een lokale behandeling kan in sommige gevallen geïndiceerd.
Preventief kan men indien er na bijv. na het loslaten veel kneuzingen optreden aandacht aan het onderhoud van de vloer besteden.

Als er een aanwijzing is dat de gewrichtsontstekingen mede een gevolg kunnen zijn van pensverzuring. De pensverzuring oplossen en proberen in de toekomst de kans op verzuring tegen te gaan. Bij verdenking van tekorten of overmaat van bepaalde voedingselementen kan men er verstandig aan doen om de rantsoenen en schema’s nog een keer te controleren.

Aanmelden voor de nieuwsbrief?